Ο χάρτης των ενεργών ρηγμάτων (σεισμογενετικών πηγών) της Ελλάδας είναι διαθέσιμος για μεταφόρτωση. Πρόκειται για έναν συνεχώς εξελισσόμενο και εμπλουτιζόμενο χάρτη στα πλαίσια της πρωτοβουλίας GreDaSS της Ερευνητικής Ομάδας Γεωλογίας των Σεισμών του Α.Π.Θ. Πατήστε εδώ για να τον κατεβάσετε σε μέγεθος Α0.
0 Comments
Cephalonia earthquake sequence took place on the well known Cephalonia Transform Fault (CTF) zone, which is a dextral strike-slip transfer fault splitting the subduction zone of the Hellenic Arc. This is one of the most active fault zones in Greece, characterized by high seismicity. Due to this high activity rate, Cephalonia, Zante, ithaca, Lefkada and part of the mainland are the only areas that are included in the highest seismic hazard class of the Greek building code. CTF zone and focal mechanisms of previous earthquakes (Louvari et al., 1999). CTF zone is segmented into separate segments, which can be activated eithr by themselves, or, less often, in conjunction, causing the generation of even larger events. In the area west of Cephalonia, where the recent earthquake sequence is believed to have originated, Gre.Da.S.S. team had segmented the fault into two discrete segments, for both of which the maximum expected earthquake had been calculated at 6.1, which was the main shock magnitude, indicating that only one segment has been activated. Snapshot of Gre.Da.S.S., showing the two small segments of CTF zone just west of Cephalonia island The following photos show a selection of only a few surface effects and structural damages. The team
Members of the Earthquake Geology Research Team visited the island for fieldwork a few days after the main shocks. They were:
This preliminary report was prepared by Alex Chatzipetros and initial information on the seismotectonic model and the accompanying stress transfer will be presented in EGU 2014 (Chatzipetros et al., 2014). References Chatzipetros A., Sboras S. and Pavlides S. (2014). The Cephalonia (Greece) January 26, 2014 M6.1 earthquake: preliminary interpretation and stress transfer analysis, Geophysical Research Abstracts, 16,EGU2014-16820. Louvari E., Kiratzi A. and Papazachos B. (1999). The Cephalonia Transform Fault and its extension to western Lefkada Island (Greece): Tectonophysics, v. 308, no. 1-2, p. 223–236, doi:10.1016/S0040-1951(99)00078-5. Κεφαλλονιά, 2014: φαινόμενα που συνδέονται με τη σεισμική ακολουθία Ιανουαρίου - Φεβρουαρίου17/2/2014 Το ρήγμα Η πρόσφατη σεισμική ακολουθία έλαβε χώρα στο πολύ γνωστό ενεργό ρήγμα της Κεφαλλονιάς, γνωστός και ως Ρήγμα Μετασχηματισμού της Κεφαλλονιάς. Πρόκειται για μία δεξιόστροφη ζώνη οριζόντιας μετατόπισης με γενική διεύθυνση ΒΑ - ΝΔ έως ΒΒΑ - ΝΝΔ, η οποία λειτουργεί ως ρήγμα μεταφοράς της παραμόρφωσης στη ζώνη υποβύθισης του Ελληνικού Τόξου, η οποία στην περιοχή παρουσιάζει μία διακριτή μετατόπιση. Το ρήγμα αυτό είναι ένα από τα πλέον ενεργά του Ελληνικού χώρου, όπως αποδεικνύεται από την υψηλή ιστορική και ενόργανη σεισμικότητα. Λόγω της μεγάλης ενεργότητας του ρήγματος αυτού, η Κεφαλλονιά, η Ιθάκη, η Ζάκυνθος, η Λευκάδα και μία παραλιακή ζώνη της Αιτωλοακαρνανίας κατατάσσονται στην υψηλότερη ζώνη σεισμικής επικινδυνότητας στον αντισεισμικό κανονισμό. Το Ρήγμα Μετασχηματισμού της Κεφαλλονιάς και οι μηχανισμοί γένεσης παλαιοτέρων σεισμών (Louvari et al., 1999). Η ρηξιγενής ζώνη της Κεφαλλονιάς χωρίζεται σε διακριτά τμήματα, τα οποία μπορούν να ενεργοποιηθούν είτε ξεχωριστά, είτε σε συνδυασμό, προκαλώντας μεγαλύτερα γεγονότα. Στην περιοχή δυτικά της Κεφαλλονιάς, όπου και δημιουργήθηκαν οι πρόσφατοι σεισμοί, η ομάδα του Gre.Da.S.S. (Greek Database of Seismogenic Sources) είχε διαχωρίσει δύο μικρά segments, για το καθένα από τα οποία είχε υπολογιστεί ως μέγιστο αναμενόμενο μέγεθος σεισμού το 6.1, όσο ήταν τελικά και το μέγεθος του κυρίως σεισμού της 26ης Ιανουαρίου 2014. Απόσπασμα από τη βάση δεδομένων του Gre.Da.S.S., όπου φαίνονται τα δύο μικρότερα τμήματα της μεγάλης ρηξιγενούς ζώνης, με αναμενόμενο μέγεθος σεισμού 6,1. Οι επιπτώσεις Λόγω των πολύ υψηλών εδαφικών επιταχύνσεων και της απότομης μορφολογίας του νησιού, οι επιπτώσεις των δύο σεισμών στην επιφάνεια του εδάφους ήταν κυρίως βραχοπτώσεις, κατολισθήσεις και ρευστοποίηση. Στις επόμενες φωτογραφίες μπορείτε να δείτε μερικές ενδεικτικές περιπτώσεις επιπτώσεων των δύο ισχυρών σεισμών στο περιβάλλον και τις κατασκευές. Παραλία Μύρτου Στην πιο γνωστή παραλία της Κεφαλλονιάς, το Μύρτο, σημειώθηκαν τέσσερις κατολισθήσεις διαφόρων μεγεθών, ενώ χαρακτηριστικότερη είναι η κύλιση μεγάλου ογκόλιθου, ο οποίος αφού διένυσε μεγάλη απόσταση και προκάλεσε σημαντικές ζημιές στο οδόστρωμα σταμάτησε μεταξύ της τελευταίας ευθείας του δρόμου και του χώρου όπου συνήθως σταθμεύουν τα αυτοκίνητα των επισκεπτών τη θερινή περίοδο. Πετανοί Σε μία ακόμα γνωστή παραλία του νησιού, παρατηρήθηκαν εκτεταμένες κατολισθήσεις και βραχοπτώσεις, ειδικότερα στο νότιο τμήμα της παραλίας. Παραλία Ξι Σε μία από τις πιο πολυσύχναστες παραλίες στη νότια ακτή της χερσονήσου της Παλικής, στο Ξι, παρατηρήθηκαν επίσης βραχοπτώσεις ανατροπής. Ρευστοποίηση Φαινόμενα ρευστοποίησης παρατηρήθηκαν κυρίως στο λιμάνι του Ληξουρίου, το οποίο έπαθε σημαντικές ζημιές, ενώ περιορισμένες εμφανίσεις στις πεδινές περιοχές της Παλικής αποσαθρώθηκαν γρήγορα λόγω των συνεχών βροχοπτώσεων τις ημέρες που ακολούθησαν τις σεισμικές δονήσεις. Οδοποιία Πολλοί επαρχιακοί δρόμοι έπαθαν σημαντικές ζημιές κατά τη διάρκεια των σεισμών, και κυρίως όσοι ήταν κατασκευασμένοι στα Πλειοκαινικά ιζήματα της νότιας Παλικής, όπου ο συνδυασμός υψηλών επιταχύνσεων και ασθενών γεωτεχνικών ιδιοτήτων προκάλεσε εκτεταμένες καθιζήσεις στα πρανή. Κοιμητήρια Πολλά από τα κοιμητήρια στην επικεντρική περιοχή του σεισμού υπέστησαν σοβαρότατες ζημιές λόγω του τρόπου κατασκευής των μνημάτων. Σπίτια Παρά το ότι γενικά τα σπίτια συμπεριφέρθηκαν σωστά, με την έννοια ότι αποφεύχθηκαν οι καταρρεύσεις, υπήρξαν αρκετές σοβαρές ζημιές σε διάφορες κατασκευές, με αποτέλεσμα πολλά σπίτια, ιδίως παλαιότερης κατασκευής, να κριθούν ακατάλληλα και κατεδαφιστέα από τους ελέγχους των μηχανικών. Εκκλησίες Λόγω του τρόπου και του σχεδίου κατασκευής τους, οι εκκλησίες είναι σχεδόν πάντα από τις πρώτες κατασκευές που παθαίνουν ζημιά σε έναν σεισμό. Στο νότιο μέρος της χερσονήσου της Παλικής σχεδόν όλες οι εκκλησίες υπέστησαν σοβαρές ζημιές. Διάφορα Σε όλο το δυτικό μέρος του νησιού παρατηρήθηκαν εκτεταμένες κατολισθήσεις, βραχοπτώσεις, αστοχίες πρανών κλπ. Οι κάτοικοι της Παλικής πέρασαν δύσκολες ώρες, καθώς ο φόβος για νέο ισχυρό σεισμό, ειδικά τις πρώτες ημέρες, ήταν μεγάλος. Οι παρακάτω ενδεικτικές φωτογραφίες δίνουν μία μικρή ιδέα των υπόλοιπων επιπτώσεων και της ζωής μετά το σεισμό. Η ομάδα Στο νησί βρέθηκαν λίγες μέρες μετά το δεύτερο ισχυρό σεισμό μέλη της Ερευνητικής Ομάδας Γεωλογίας των Σεισμών του Α.Π.Θ. για την επιτόπια έρευνα και καταγραφή των αποτελεσμάτων του σεισμού. Τα μέλη της ομάδας που πήραν μέρος στην έρευνα πεδίου ήταν:
Η παρούσα προκαταρκτική αναφορά ετοιμάστηκε από τον Αλέξανδρο Χατζηπέτρο, ενώ πρόδρομα στοιχεία για την τεκτονική ερμηνεία και τη μεταφορά των τάσεων μετά από αυτή την ακολουθία, θα ανακοινωθούν στο διεθνές συνέδριο της European Geosciences Union τον Απρίλιο του 2014, στη Βιέννη (Chatzipetros et al., 2014). Βιβλιογραφία Chatzipetros A., Sboras S. and Pavlides S. (2014). The Cephalonia (Greece) January 26, 2014 M6.1 earthquake: preliminary interpretation and stress transfer analysis, Geophysical Research Abstracts, 16, EGU2014-16820.
Louvari E., Kiratzi A. and Papazachos B. (1999). The Cephalonia Transform Fault and its extension to western Lefkada Island (Greece): Tectonophysics, v. 308, no. 1-2, p. 223–236, doi:10.1016/S0040-1951(99)00078-5. Η NASA εξέδωσε πρόσφατα ως ηλεκτρονικό βιβλίο (e-book) ελεύθερης διάθεσης μία εντυπωσιακή συλλογή δορυφορικών εικόνων, οι οποίες επελέγησαν όχι τόσο για το επιστημονικό τους, όσο για το εικαστικό τους ενδιαφέρον. Γι αυτό το ονόμασε "Earth as art", δηλαδή "Η Γη ως τέχνη". Περιηγηθείτε στις σελίδες του βιβλίου αυτού παρακάτω και θα διαπιστώσετε κι εσείς ότι ο πλανήτης μας είναι πολύ εντυπωσιακός!
Ross Stein is a geophysicist with the US Geological Survey in California, who studies how earthquakes interact by the transfer of stress. He wants everyone to be able to learn what their seismic risk is. In the spirit of ideas worth spreading, TEDx is a program of local, self-organized events that bring people together to share a TED-like experience. At a TEDx event, TEDTalks video and live speakers combine to spark deep discussion and connection in a small group. These local, self-organized events are branded TEDx, where x = independently organized TED event. The TED Conference provides general guidance for the TEDx program, but individual TEDx events are self-organized.* (*Subject to certain rules and regulations) Οι Φυσικοί κίνδυνοι και καταστροφές όπως οι σεισμοί, οι πλημμύρες, οι πυρκαγιές, τα ηφαίστεια, κτλ., είναι φυσικά φαινόμενα που χαρακτηρίζονται συνήθως από αρνητικές επιπτώσεις για τον άνθρωπο και την καθημερινότητά του. Μία φυσική καταστροφή είναι ένα φυσικό γεγονός ασυνήθιστου μεγέθους που οι άνθρωποι δεν το αναμένουν και δεν μπορούν να το ελέγξουν. Οι φυσικοί κίνδυνοι απειλούν ανθρώπινες ζωές και δραστηριότητες και μπορούν να αλλάξουν για πάντα τον τρόπο ζωής τους. Ένας φυσικός κίνδυνος μπορεί να εξελιχθεί σε φυσική καταστροφή όταν προκαλεί την καταστροφή ιδιοκτησιών ή τον τραυματισμό και τον θάνατο ανθρώπων. Κατά την διάρκεια ζωής ενός ανθρώπου, τουλάχιστον ένας φυσικός κίνδυνος είναι βέβαιο ότι θα επηρεάσει τη ζωή του. Κατά το έτος 2001 οι φυσικοί κίνδυνοι και καταστροφές σκότωσαν πάνω από 25.000 άτομα και προκάλεσαν 40 δισεκατομμύρια ευρώ ζημιές σε όλο τον κόσμο. Δυστυχώς οι οικονομικές απώλειες λόγω φυσικών καταστροφών αυξάνουν δραματικά. Εκτός από τις εμφανείς, άμεσες επιδράσεις των φυσικών κινδύνων(όπως π.χ. όταν ένας σεισμός καταστρέφει ένα σπίτι), υπάρχουν συνήθως και έμμεσες επιδράσεις. Παρόλο που αυτές οι επιδράσεις μπορεί να είναι λιγότερο εμφανείς, είναι συνήθως πιο επιβλαβείς και μπορούν να προσθέσουν χρόνια στην περίοδο ανάκαμψης από μια καταστροφή. Δεν υπάρχει πλήρης ανάκαμψη, οι φυσικές καταστροφές μπορούν να αλλάξουν για πάντα την ζωή μας. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τους φυσικούς κινδύνους γιατί οι ανθρώπινες δραστηριότητες αυξάνουν τη συχνότητα εμφάνισης τους, το μέγεθος και τη σφοδρότητά τους. Για παράδειγμα ένα κτήριο πάνω σε μία ασταθή πλαγιά προσθέτει βάρος στην πλαγιά και θα αυξήσει την πιθανότητα της κατάρρευσης της πλαγιάς. Η κατανόηση του πότε, που, γιατί και πως συμβαίνουν οι φυσικές καταστροφές είναι το πρώτο βήμα για να περιορίσουμε την επίδρασή τους στη ζωή μας. Παρακάτω μπορείτε να παρακολουθήσετε την ταινία "Φυσικοί κίνδυνοι και καταστροφές" δημιουργήθηκε στα πλαίσια του έργου SHIELD (www.learn-hazards.org), για την Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Επιστήμης 2004. Συνεργάτες: Q-Plan, Τμήμα Γεωλογίας Α.Π.Θ., P.B.F. (Πολωνία), H&K (Εσθονία), Hacettepe University (Τουρκία) Σενάριο: Κώστας Μπουγιουκλής, Δημήτρης Παπαγεωργίου, Αλέξης Χατζηπέτρος Αφήσηση: Στέφανος Χατζημιχαηλίδης Μοντάζ-Επιμέλεια: Γιάννα Ευαγγελίδου Post production: Studio IKON Στον παραπάνω πίνακα βλέπετε έναν κατάλογο με τους πιο πρόσφατους σεισμούς με μέγεθος ίσο ή μεγαλύτερο από 4 στην Ελλάδα και τις γειτονικές περιοχές. Όπως βλέπετε , η σεισμική δραστηριότητα στην Ελλάδα είναι συνεχής και είναι πολύ πιθανό να έχετε αισθανθεί πρόσφατα ή να αισθανθείτε σύντομα ένα σεισμό στην περιοχή σας. Μπορείτε να δείτε το χάρτη της τρέχουσας σεισμικότητας της Ελλάδας σε αυτή τη διεύθυνση (Τομέας Γεωφυσικής, Τμήμα Γεωλογίας Α.Π.Θ.). Ίσως να εκπλαγείτε με το πόσοι σεισμοί έγιναν πρόσφατα και δεν τους έχετε καταλάβει.
Εκτός όμως από το μέγεθος, σημασία έχει και η ένταση των σεισμών, το πώς δηλαδή αυτή γίνονται αισθητή από ανθρώπους και πώς επηρεάζουν τις κατασκευές. Ίσως μάλιστα η ένταση να είναι και σημαντικότερη από το μέγεθος στην καθημερινή μας ζωή. Επειδή ο καθορισμός της έντασης εξαρτάται από παρατηρήσεις και όχι από μετρήσεις, είναι σημαντικό να συγκεντρωθούν όσο το δυνατόν περισσότερα δεδομένα για να γίνει μία αξιόπιστη επεξεργασία. Μπορείτε κι εσείς να βοηθήσετε τους επιστήμονες να κατανοήσουν τα μακροσεισμικά αποτελέσματα ενός σεισμού και να καθορίσουν την έντασή του σε διάφορες περιοχές, συμπληρώνοντας τα αντίστοιχα ερωτηματολόγια τα οποία είναι ειδικά δομημένα έτσι ώστε να συλλέγονται τα κατάλληλα δεδομένα. Ένα τέτοιο ερωτηματολόγιο είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα του Ευρωμεσογειακού Σεισμολογικού Κέντρου (European-Mediterranean Seismological Centre) και συγκεκριμένα εδώ. Θα κληθείτε να απαντήσετε σε ορισμένες απαντήσεις με επιλογή της κατάλληλης για την περίπτωσή σας απάντησης, ενώ μπορείτε επιπλέον να ανεβάσετε και τις δικές σας φωτογραφίες σε περίπτωση που ο σεισμός προκάλεσε ζημιές, επιφανειακές διαρρήξεις, ρευστοποίηση, κλπ. Με αυτό τον τρόπο δημιουργούνται χάρτες κατανομής της έντασης, όπως π.χ. ο παρακάτω, που αντιστοιχεί στο σεισμό Μ 5.2 στην περιοχή της νότιας Χαλκιδικής στις 4/3/12: Μία πολύ ενδιαφέρουσα σειρά σύντομων βίντεο μπορεί να σας βοηθήσει στη χρήση του δικτύου Schmidt για στερεογραφικές προβολές στην Τεκτονική Γεωλογία: 1. Προετοιμασία του δικτύου2. Προβολή επιφανειακών στοιχείων3. Προβολή γραμμικών στοιχείων4. Προβολή πόλων επιφανειών5. Ερμηνεία δεδομένων πτυχώνΟ τρόπος δουλειάς είναι διαφορετικός από αυτόν που μαθαίνουμε στα εργαστήρια, αλλά τα αποτελέσματα είναι τα ίδια. 6. Περιστροφή επιφανειακών στοιχείων7. Περιστροφή γραμμικών στοιχείωνΈνα πολύ όμορφο stop motion βίντεο του Εθνικού Πάρκου Yosemite στις Η.Π.Α. (για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη γεωλογία και τη γεωμορφολογία του Yosemite πατήστε εδώ): Yosemite HD from Project Yosemite on Vimeo. |